Lieve leukerds en leuke lieverds,
Ik had een verslag beloofd; is het niet? Dat verslag waardoor ik ben aangenomen op de opleiding.
Welnu. Zonder verder oponthoud.... Komt ie:
Mijn eigen spirituele reis.
Zoektocht
Mijn religieus leven staat in het teken van een zoektocht. Het zoeken naar antwoorden, verlichting, geestelijke rijkdom. In mijn ogen zijn alle geloven en levensbeschouwingen gelijk aan elkaar. Dit omdat ze mijns inziens allemaal dezelfde boodschap van liefde, genegenheid, broederschap en respect voor elkaar en de natuur vertellen. Enkel omdat ze verteld zijn in verschillende tijden en op andere plekken op aarde met dus elk een eigen vertelstijl, zijn ze wat uitleg betreft in details anders. Een verhaal van broederschap vertel je in een woestijn nu eenmaal anders en met andere voorbeelden dan datzelfde verhaal in de Hollandse klei. En dat resoneert dan wel door met het verspreiden van het verhaal, door de jaren heen gaan de verhalen een eigen kant op, krijgen eigen rituelen en komen derhalve anders tot uiting. Het is aan eenieder om te onderzoeken welk geloof of welke levenswijze aansluit bij het eigen leven, welke verteller resoneert.
Mijn eigen weg loopt langs een Heidens pad. Ik zoek mijn kracht bij mijn voorouders en bij de Goden zoals we die vereerden voordat het Christendom zich verspreidde in Europa. De aantekening is in dezen dat dit niet geheel mogelijk is. We leven hier immers in een maatschappij die doorspekt is met het Christendom en nog steeds de boventoon voert en veel van de oude gebruiken zijn in de vergetelheid geraakt. Langzaam wordt er weer gereconstrueerd naar aanleiding van opgravingen en onderzoek, maar het is en blijft deels giswerk. Derhalve is het zaak en taak veel te lezen en ook alle nieuwe informatie die vrijkomt mee te nemen.
Christendom, dat loslaten en nog meer zoeken
Van huis uit ben ik christelijk opgevoed, al was het erg ruimdenkend en los. Mijn ouders waren niet strak in de leer en voedden vrij op. Ik werd niet strak gehouden en werd gestimuleerd om zelf mijn weg te gaan, op alle vlakken en me te ontwikkelen.
Met drie theologen in de familie, waarvan er twee op de kansel stonden en er eentje gepromoveerd was, werd er veelvuldig en uitgebreid gesproken over de Bijbel en diens geschiedenis. Hierbij werd vrij gediscussieerd en kritisch denken werd en wordt nog steeds in mijn familie erg gewaardeerd.
Mijn ouders stimuleerden mij dan ook erg toen ik als tiener op onderzoek uitging en in de bibliotheek de religies langsging. Minder gecharmeerd waren ze van mijn tijd in een evangelische kerk.
Deze kerk was erg dogmatisch, preekte veel over zondig zijn, was erg controlerend en de vrouw was duidelijk in alles ondergeschikt aan de man. Deze kerk heb ik na drie jaar de rug toe gekeerd. Ik was erg teleurgesteld en was daar duidelijk niet op mijn plaats, met mijn kritische geest die vragen stelde en bleef stellen.
Enkele jaren liet ik alles los. Ik wilde geen religie meer, zo teleurgesteld en getraumatiseerd als ik was.
Maar er knaagde altijd iets aan mij. Er was een onrust die zich niet liet sussen. Het duurde niet lang voordat ik besefte…. Ik ben wel religieus, ik ben ervan overtuigd dat er meer is dan wat ons driedimensionaal brein kan bevatten. En dat wil ik op aarde vormgeven, maar niet op de manier waarop de kerk mij dat heeft geleerd.
Inkeer
Wanneer ik in de natuur verkeerde kon de onrust even gaan liggen. Maar zodra ik de stad weer inliep of drie dagen niet in stilte in de natuur gezeten had, denderde er weer van alles door mijn hoofd. Mijn honger naar rituelen om bepaalde gebeurtenissen in mijn leven een plek te kunnen geven bleef aanwezig. Vragen over leven en dood, zowel geestelijke als lichamelijke ziekte en het noodlot. Het werd haast een obsessie voor mij, deels veroorzaakt door mijn jeugd. Door ziekte raakte ik met twee maanden oud bijna het leven kwijt en werd ik voor de rest van mijn leven met een handicap getekend.
Dat doet iets met je geest. Dat het leven eindig is, besefte ik al toen ik nog op de lagere school zat. Net zoals dat ziekte niet te vermijden is. Het leven is slechts deels maakbaar. Wanneer men een ongeluk krijgt of ernstig ziek wordt, vallen alle ideeën over de menselijke maakbaarheid van het leven volledig in het water.
In mijn zoektocht en pad heb ik het kerkelijke bewust achter me gelaten. Jezus’ leer zag ik als mooi, maar niet de mijne. Ik wilde wel onderdeel zijn van een geloof, maar vrijer. Vrij om na te denken en de regels uit de mens te laten komen. Dat is mijn weg dus niet, maar er leiden vele wegen naar Rome, dus zal ik mijn pad anders moeten vinden. En misschien zou ik het -al dan niet ten dele- zelf aan moeten leggen.
Ik zocht mijn heil weer waar ik het eerder ook zocht: in de natuur en de bibliotheek. Maar in de bibliotheek ging ik nu naar de afdeling van de filosofie. Ik las Aristoteles, Plato, Nietzsche en vele anderen. Af en toe ergerde ik me aan het feit dat ze allemaal naar elkaar verwezen. Wanneer je één boek uit had, trokken er alweer minstens drie andere filosofen aan je mouw met een ander boek.
En toen kwam ik thuis
Ik kwam in een boekhandel te werken, waar ik onder andere de inkoop moest doen voor de afdelingen psychologie, esoterie, religie en filosofie. En aangezien ik vond dat ik ook moest weten wat ik verkocht, begon ik weer meer te lezen over religie en spiritualiteit.
Hierdoor kwamen allerlei stromingen voorbij. Nieuwe inzichten en gevonden manuscripten aangaande het christendom, informatie over Wicca dat opnieuw opkwam, een Nederlandse vertaling van de Koran. Maar mijn honger naar kennis bracht me ook bij de mythologie.
Ik kocht mijn eerste Edda, in de vertaling van Marcel Otten. En daar vond ik mijn eerste herkenningspunt. Of misschien was ik er klaar voor en kwam de herkenning naar iets van eerder, want het gaf mij een warm gevoel van herkenning.
Als kind las ik al de Ilias en de Odyssee. En als ik heel eerlijk was, moest ik bekennen dat die verhalen over de mensen en alle Goden mij meer aanspraken dan de verhalen uit de Bijbel deden. De verhalen kwamen bij mij beter aan, gaven meer betekenis. En het idee van Goden die ook fouten maakten stelden mij in staat zonder angst en beven naar het Goddelijke te kijken. Het kwam in ene een stuk dichterbij en maakte het hogere aanspreekbaar. Alsof de Goden daadwerkelijk naast me stonden, in plaats van ver weg. Ik kon beter met ze praten. Ook haalde het angst voor veroordeling weg. Ik hoefde niet bang meer te zijn voor mijn menselijke falen. Kortom: De angst voor hel en verdoemenis werd ermee weggehaald.
Aangezien de Edda’s en saga’s van Noord Europese bodem komen, stortte ik me daarop. En ook hier vond ik herkenning en meer. Ik kwam een soort van thuis. In deze verhalen vond ik adviezen die mij hielpen. Ik werd in staat gesteld zelf te kiezen wat ik deed, dacht en geloofde. En ik kreeg het idee dat ik mocht twijfelen. Dat deden de mensen uit de verhalen immers ook regelmatig. En de Goden zelf wisten ook niet altijd waar ze mee bezig waren. Dus dat ik ook af en toe de fout inga, zal mij niet direct worden aangerekend. Als ik vervolgens ook maar weer mijn best doe om het recht te zetten. Het gaf en geeft mij houvast en veerkracht in het ondergaan van mijn eigen noodlot.
Altijd blijven doorzoeken
Odin, of Wodan zoals hij genoemd wordt door de Germanen, is naast God van de oorlog ook een dwalende God en God van reizen, onderzoek en wetenschap. Hij gaf zijn oog op om te mogen drinken uit de bron van wijsheid. Stilstand was dus niet aan hem besteed.
En daar herken ik wel wat in. Of ik er een oog voor op zou geven weet ik niet, maar nieuwsgierig naar wat er bij anderen gebeurt ben ik wel. Ik wil graag begrijpen wat mensen ertoe beweegt te denken zoals ze denken en hoe hun geestelijk landschap eruit ziet.
Mensen die een andere overtuiging hebben dan ik en daarover in gesprek willen gaan zonder het doel te bekeren of tot de slotsom te komen dat één van de twee gelijk heeft, waardeer ik enorm. Dit zijn de gesprekken die mijn leven verrijken, waar ik het meeste van kan leren.
Soms kom ik daarbij tot de conclusie dat waar ik in geloofde, datgene wat mijn absolute waarheid was, klinkklare onzin is. Dat is me tot nu toe met een aantal overtuigingen aangaande de maatschappij overkomen en ik heb derhalve mijn visie daarop al een aantal keren rigoureus moeten omvormen.
Dat waren moeilijke momenten. Momenten waarop ik mij onzeker begon te voelen over al mijn ‘waarheden’ en idealen. Het leverde een innerlijke strijd op die ik met mezelf diende uit te vechten.
Sta in dienst en doe de taak die voor je ligt
Ik kan altijd terug naar de mythologie en saga’s waarin uitgebreid wordt verhaald over tegenspoed en hoe men daarmee om kan gaan. Ik word er uiteindelijk een wijzer en sterker mens van. Het helpt mij veerkrachtig te zijn in mijn eigen noodlot.
En het helpt mij om te doen wat ik moet doen. ‘Doe de taak die voor je ligt’. Soms is dat simpelweg het opruimen van de schone was, of het onderhouden van de tuin en het planten van struiken en bloemen waar insecten op afkomen. Soms is dat het bellen van een vriend die door een moeilijk moment gaat en enkel naar hem luisteren en soms is dat bellen, luisteren en advies geven. Datgene doen dat de wereld beter maakt, hoe klein ook.
Dat is waar een overtuiging of levenshouding in eerste instantie zou moeten ondersteunen. Mensen helpen om te gaan met alles wat er op het levenspad komt. Niet het verdrukken van alles dat niet leuk is zoals ziekte, verlies en dood. Want hoe graag we dat ook zouden willen, ellende is nu eenmaal niet te vermijden en komt op ieders pad vroeg of laat voor.
Daar zijn levensbeschouwingen en religie voor. Om steun te bieden en bronnen te geven met voorbeelden om kracht uit te putten. Een voorbeeld geven van hoe leed te verzachten, maar ook handvatten om zichzelf en anderen te helpen om het leven draagbaar en mooi te maken. En hopelijk om de wereld een stukje mooier achter te laten dan dat we haar gevonden hebben.
Ik denk dat de Goden -in welke beschouwing ook, hoe men dat ook vormgeeft en of men er nu van uitgaat dat er één God is of Goden zijn of niet- vooral willen dat we de wereld liefdevol en leefbaar maken voor en met elkaar. Zelf ga ik ga daarbij van Goden uit, maar als men dat de Kosmos wil noemen of iets anders is dat net zo juist.